افرادی که عزیزی را از دست می دهند و در سوگ هستند ممکن است واکنش های افسردگی را از خود بروز دهند اما به عنوان یک اختلال دسته بندی نمی شود . سوگ از نظر مشاورین روانشناس یک پاسخ کاملا طبیعی به از دست دادن و فقدان یک عزیز محسوب می شود و مریضی نیست ، در این مطلب سعی بر آن داریم تا تعاریف مناسبی از سوگ و اختلال افسردگی ارائه دهیم تا این دو حالت با یکدیگر اشتباه گرفته نشود زیرا بسیاری از افرادی که دچار سوگ هستند بر اساس نظریان غیر علمی تصور به داشتن اختلال افسردگی کرده و اقدام به مصرف دارو هایی می کنند که حالات روانی آنها را افزایش می دهد . در نهایت تفاوت اساسی بین افسردگی سوگ و افسردگی اساسی را نیز بیان خواهیم نمود .

اختلال سوگ چیست ؟

زمانی که فردی را در اثر بلا های طبیعی و یا بیماری و یا به صورت ناگهانی از دست می دهیم ممکن است دچار اختلالی به نام اختلال سوگ گردیم از علائم سوگ می توان به مواردی همچون : تمایل به مردن ، مقصر دانستن خود در مرگ وی ، اشتغال فکری شدید درباره فرد متوفی ، خشم و نفرت ناشی از فقدان ، بی اعتمادی به دیگران ، تنهایی ، بی قراری ، مشکلات حافظه ، اختلال در خواب و خوراک و عدم پذیرش مرگ متوفی اشاره کرد . سوگ مراحم مختلفی دارد که شامل :

انگار : فرد فقدان را نمی پذیرد و نبود عزیز از دست رفته را انکار می کند و به گونه ای رفتار می کند که انگار آن فرد هنوز زنده است . این مرحله از نظر مشاوران خانواده ممکن از برای زمان زیادی طول بکشد و اولین نشانه ای است که اطرافیان توسط آن می توانند متوجه شوند فرد دچار اختلال سوگ گشته .

خشم : بعد از مرحله انکار و زمانی که فرد مرگ فرد متوفی را پذیرفت مرحله خشم اتفاق می افتد ، در این مرحله فرد دچار هیجانات شدید شده و از همه چیز عصبانی و خشمگین است . این خشم معمولا از خود ، دیگران و تمام جهان می باشد که از نظر فرد در مرگ فردی که دوست داشته اند دخالت داشته .

چانه زنی : در این مرحله فرد سعی می کند تا به هر چیزی متوصل شود تا ز موقعیتی که در آن گرفتار شده رهایی یابد . نا آرامی های زیادی در این مرحله در افراد دیده می شود .

افسردگی : این مرحله دقیقا مرحله ای است که از نظر روانشناسان در کلینیک روانشناسی با افسردگی اساسی اشتباه گرفته می شود . در این مرحله هیجانات فرد فروکش کرده و فرد احساس پوچی ، بی حوصلگی ، از دست دادن معنای زندگی و تمایل به  فکر کردن مداوم درباره خاطرات مثبت و منفی با فردی که از دست داده اند ، خواهند کرد . هرچقدر میزان روابط بین فرد و متوفی بیشتر باشد ، این دوره طولانی تر خواهد بود ، مثلا بسیاری از زوج های جوانی که مراجعه می کنند و یکی از آنها قبلا طی حادثه ای دچار سوگ شده و تحت درمان نیز قرار نگرفته ، ممکن است علائم شدیدی از افسردگی از خود بروز دهد .

پذیرش : پذیرش معمولا آخرین مرحله می باشد که فرد پس از گذراندن مراحل گفته شده به آن دچار می شود ، بسیاری از افراد برای رسیدن به این مرحله زمانی که دچار افسردگی سوگ شده اند نیاز به مراجعه به یک روانشناس خوب و درمان روانشناسی دارند  .

افسردگی اساسی چیست ؟

اختلال افسردگی اساسی نوعی اختلال خلقی می باشد که فرد در آن به صورت مداوم احساس غم و اندوه می کند و زندگی کلی فرد تحت تاثیر احساسات وی دچار آسیب های فراوانی می گردد و حتی از نظر مشاور ازدواج چنانچه فردی بدون درمان این اختلال اقدام به ازدواج کند امکان بروز جدایی در آن زندگی مشترک بسیار بالا می باشد . افسردگی اساسی بر اساس علل مختلفی همچون: صفات ارثی ،مشکلات بیولوژیکی ، تغییرات هورمونی و تفاوت هایی در ساختار مغز ایجاد می شود . البته حوادث و تروما نیز می تواند از دلایل بروز افسردگی باشد . از شایع ترین نشانه های افسردگی می توان به موارد زیر اشاره نمود .

-         تمایل به خودکشی ، آشفتگی و بی قراری ، احساس بی ارزشی ، اختلال در خواب ، اختلال در تمرکز و تفکر ، مشکلات جسمی اعم از سر درد یا درد های عصبی ، تحریک پذیری بالا ، عدم تمایل به فعالیت های جسمی یا جنسی ، بی اشتهایی یا پر خوری عصبی

تفاوت های اساسی در اختلال سوگ و افسردگی

1-    خودکشی : در اختلال سوگ میل به خودکشی بسیار نادر می باشد اما در افرادی که دچار اختلال افسردگی هستند ، تمایل به خودکشی بسیار شایع است .

2-    همانند سازی : در اختلال سوگ فرد همانند سازی طبیعی با فرد متوفی دارد اما فردی که دچار افسردگی اساسی است همانند سازی نامتعارف و خشم شدید و ناخودآگاهی را نسبت به فرد متوفی احساس می کند .

3-    سرزنش : فردی که دچار اختلال سوگ می باشد معمولا به سرزنش کردن خود درباره رفتاری که با فرد از دست داده ، داشته می پردازد ، اما افرادی که دچار افسردگی اساسی هستند خود سرزنشی کلی نسبت به همه چیز دارند و به صورت کلی احساس می کنند انسان بدی هستند .

4-    مدت زمان : بین شش ماه تا یک سال معمولا دوره افسردگی سوگ به طول می انجامد اما در اختلال افسردگی طبیعی ممکن است فرد سالها یا در صورت عدم درمان برای همیشه دچار این اختلال بماند .

نویسنده : غزاله البهشتی

تلفن : 22593216 – 22795735

آدرس : قیطریه – بلوار کاوه جنوب – نرسیده به خیابان دولت – نبش کوچه اخلاقی غربی – پلاک 29 – طبقه3